Elementarz Finansów Osobistych to bezpłatny internetowy podręcznik zawierających podstawy i omówienie najważniejszych kwestii nauki o finansach osobistych.

Chciałbym, by każdy z Was zapoznał się z podstawami finansów osobistych. Staram się pisać w sposób ciekawy, dając wiele różnych przykładów. Rozdziały są jednak bardzo obszerne i zdaję sobie sprawę z tego, że niektórzy po prostu nie są w stanie przez nie przebrnąć. Dlatego przygotowałem kilka ułatwień:

Każdy rozdział Elementarza jest otwarty jednym zdaniem, które najlepiej opisuje treść rozdziału.

Na końcu każdego rozdziału znajdziecie streszczenie najważniejszych kwestii, a także spis najważniejszych pojęć, które trzeba rozumieć.

Z jednej strony może to pomóc osobom, dla których 8-minutowy tekst to za dużo. Ale też jest to duże ułatwienie dla osób, które chcą się uczyć finansów z mojego Elementarza. Streszczenie i lista pojęć mogą pomóc w powtórce czy kontroli wiedzy.

W skład Elementarza wchodzą następujące rozdziały:

1. Czym są finanse osobiste?

2. Planowanie finansów osobistych

3. Cele finansowe

4. Podstawy planowania

5. Model cyku życia

6. Planowanie kariery

7. Co mnie obchodzi PKB?

8. Jak sobie pomóc przy podejmowaniu decyzji?

9. Zarządzanie ryzykiem

10. Sprawozdanie finansowe

11. Osobisty bilans majątkowy

12. Cashflow Statement, czyli Rachunek Przepływów Pieniężnych

13. Wartość pieniądza w czasie

14. Jak zrobić własny plan finansowy?

15. Kim jest doradca finansowy?

16. Kto mi pomoże zrobić plan finansowy?

17. Podatki nie są takie straszne

18. Podatek dochodowy i składki na ubezpieczenia społeczne

19. Istota inwestowania

20. Zarządzanie kapitałem obcym – dźwignia finansowa czy pętla na szyi? (wkrótce)

21. Fundusz awaryjny i fundusz obrotowy – najważniejsze ubezpieczenia budujemy sami (wkrótce)

22. Planowanie emerytalne – czy muszę oszczędzać na starość?(wkrótce)

23. Mieszkalnictwo – gdzie i kiedy będę mieszkał? (wkrótce)

24. Planowanie spadkowe – ostatni etap finansów osobistych (wkrótce)

Brakuje dobrego polskiego podręcznika do finansów osobistych

Od kiedy zacząłem się interesować finansami osobistymi, brakowało mi dobrego, polskiego podręcznika. Jest kilka monografii i opracowań naukowych, odkrywają jednak na nowo naukę, która istnieje od ponad 30 lat (Bogacka-Kisiel 2012, Milic-Czerniak 2016, Bywalec 2009). Amerykańskie i angielskie podręczniki są bardzo dobre (Garman i Forgue 2017, Kapoor i in. 2015), mają jednak trzy istotne wady:

• są w języku angielskim

• nie są dostosowane do naszych realiów, co stanowi dosyć istotny problem w kwestiach podatkowych, prawnych i emerytalnych

• są w amerykańskich cenach. Nowa książka kosztuje więc $260 (ok. 1100 zł), a używana $150 (ok. 630 zł).

Bogata natomiast jest tzw. literatura “poradnikowa” (Kiyosaki i Lechter 2000, Kiyosaki i Lechter 2002, Kiyosaki 2009, Schaffer 2001), jak to się nazywa w świecie akademickim. Bardzo dobrze się ją czyta, niestety nie można w pełni zaufać książkom, w których cenna wiedza miesza się z radosną twórczością rodem z fantasy.

Moim sztandarowym przykładem jest nazywanie pasywami rzeczy, które wyciągają pieniądze z naszej kieszeni (Kiyosaki i Lechter 2002, ss. 74-81).  Przez “kiyosakinkowość” na studiach zaliczyłem warunek z rachunkowości finansowej, ponieważ usilnie próbowałem dom mieszkalny upchać po stronie pasywów.

Takie ciężkie definicje jak aktywa i pasywa omówione będą później (rozdział 11), ale można je naprawdę wyjaśnić w prosty sposób. Pasywa to po prostu źródło finansowania majątku (czyli informacja, skąd mieliśmy pieniądze). Można prosto i poprawnie? Można.

Innym przykładem radosnej twórczości autorów jest często cytowane, słynne badanie skuteczności planowania celów, przeprowadzone na Harvardzie w 1979 roku lub Yale w 1953 roku, według którego 3% osób, które zapisało swoje cele, osiągnęło więcej (w $$) niż pozostałe 97% badanych. Problem z tym badaniem jest taki, że go nigdy nie było.

Mamy też blogi o tematyce finansów osobistych. Bardzo je lubię, polecam, jednak nie ze wszystkim się zgadzam. Więcej: z wieloma rzeczami się nie zgadzam i uważam je za ładnie zapisane obiegowe i popularne mity, które nie mają pokrycia w nauce o finansach (ani w praktyce finansów osobistych).  Przedstawiane w nich finanse czasami są jednak zbyt proste.

Tak proste, że aż niebezpieczne. Zastosowanie się do tych rad może nawet prowadzić do zwolnienia z myślenia o finansach. Jestem gorącym przeciwnikiem braku myślenia o ważnych rzeczach (takich jak zdrowie, pieniądze, szczęście).

Elementarz Finansów Osobistych

Dlatego też postanowiłem poświęcić pół roku mojego życia na napisanie Elementarza Finansów Osobistych. W ten sposób daję wam wędkę zamiast ryb i mam nadzieję, że wasze połowy będą udane 🙂

Przy tworzeniu kolejnych rozdziałów przyświecało mi przede wszystkim to, by uczynić  finanse prostymi. By zachęcić was do myślenia o nich. Dzisiaj uważa się powszechnie, że to są bardzo ciężkie tematy; w rzeczywistości jednak finanse są proste. Wystarczy poukładać wiedzę w logiczny porządek i nadać jej przyjemną dla oka formę.

Przed Wami efekt mojej pracy. Starałem się dokonać kompromisu pomiędzy rzetelnym podręcznikiem akademickim, a praktycznym poradnikiem z wartką akcją. Może nie będzie wielu opowiastek (ale kilka jest), język powinien być jednak przystępny i zrozumiały dla każdego. Nie będzie też wielu przypisów, ale zapewniam Was, że gdy podanie źródła lub literatury uzupełniającej okaże się potrzebne,  przypis z pewnością się pojawi.

Elementarz składa się z ponad dwudziestu rozdziałów, przeprowadzających Was od podstaw finansów osobistych (co to w ogóle jest i po co?), przez poszczególne kroki i obszary. Mam nadzieję, że dzięki lekturze, będziecie w stanie uporządkować swoje finansowe życie. Wymaga to samodyscypliny, ale sądzę wiem, że warto. Liczę, że za jakiś czas ktoś odezwie się z raportem, że przyczyniłem się do realizacji marzeń 🙂

Miłej zabawy z finansami osobistymi! 🙂

Bibliografia:

1. Bogacka-Kisiel, E., Finanse osobiste: zachowania – produkty – strategie, Warszawa 2012.

2. Bywalec, C., Ekonomika i finanse gospodarstw domowych, Warszawa 2009.

3. Garman, E. T., Forgue, R. E., Personal finance, Mason (OH) 2012.

4. Kapoor, J. R., Dlabay, L. R., Hughes, R. J., Hart, M. M., Personal finance, Nowy Jork 2015.

5. Kiyosaki, R. T., Zanim rzucisz pracę, Bydgoszcz 2009.

6. Kiyosaki, R. T., Lechter, S. L., Bogaty ojciec, biedny ojciec czyli Czego bogaci uczą swoje dzieci na temat pieniędzy i o czym nie wiedzą biedni i średnia klasa, Bydgoszcz 2000.

7. Kiyosaki, R. T., Lechter, S. L., Młody bogaty rentier: jak stać się zamożnym i na zawsze takim pozostać!, Bydgoszcz 2002.

8. Milic-Czerniak, R., Sikorski, J, Finanse osobiste: kompetencje, narzędzia, instytucje, produkty, decyzje, Warszawa 2016.

9. Schäfer, B., Droga do finansowej wolności: w siedem lat do pierwszego miliona, Wydawn. AIOP 2001.